Thema: Kerst in de jaren 1939-1950.
Ruim 70 jaar geleden werd in een bezet Nederland toch nog enigszins aandacht gegeven aan de “feestdagen”. Maar wat deed men in de Kempen aan de Kerst, wat gebeurde er in deze dagen en hoe beleefden onze uitgezonden militairen de Kerst in Nederlands-Indië?
In een korte documentaire vertellen mensen uit onze omgeving over hun herinneringen aan de feestdagen in een onderdrukte leefomgeving. Ook veel documenten zoals Kerstkaarten vanuit Nederlands-Indië verzonden, foto’s met een verhaal, Katholieke illustratie, tijdschriften en kranten bewijzen dat de kerst in die bewogen jaren niet werd vergeten
Cees Taillie was fotograaf in Nederlands-Indië.
Meer info vindt u bij Nieuwe aanwinsten.
Streekfestival te Bladel:
31 mei 2015:
Museum in Beweging.
Onze activiteiten worden mede mogelijk gemaakt door het vfonds met middelen uit de Nationale Postcode Loterij en de BankGiro Loterij. Uw deelname aan deze loterij wordt daarom van harte aanbevolen.
Samen met Vereniging Wheels organiseerden we weer deze speciale dag.
Hierbij enkele foto's voor een sfeerimpressie:
Het museum heeft uw steun nodig;
Nieuwe geefwet.
Per 1 januari 2012 is de nieuwe "geefwet" van kracht. Een gift aan een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) die is aangemerkt als culturele instelling, zoals Museum De Bewogen Jaren, gaat tijdelijk een extra belastingvoordeel opleveren in de inkomstenbelasting en de vennootschapsbelasting. De overheid wil met de nieuwe "geefwet" giften van particulieren en bedrijven stimuleren.
Thematentoonstelling Het verzet in de Kempen 1940-1945.
Thematentoonstelling museum De Bewogen Jaren 1939-1950 in Hooge Mierde.
Tijdens de Duitse bezetting riskeerden duizenden mensen hun leven om andere mensen in veiligheid te brengen of om de bezetters een voet dwars te zetten. Ook in onze grensstreek - Baarle-Nassau – Goirle – Hilvarenbeek – Esbeek – Lage- en Hooge Mierde – Reusel waren veel mannen en vrouwen in het verzet actief. Zij hielpen bijvoorbeeld Joden en gecrashte geallieerde piloten de grens over te steken of lieten hen onderduiken in hun woning. Ook voerden zij sabotage- en spionageacties uit en vervalsten en stalen zij persoonsbewijzen en voedselbonnen, soms zelfs met geweld. Alles in het diepste geheim want als je door de Duitse Gestapo werd betrapt, betekende dat in veel gevallen de dood door de kogel.
Passief verzet.
Bij verzet denkt men al snel aan gewelddadige acties, aan overvallen, liquidaties etc. Maar er was ook een vorm van passief verzet, het verzet van het woord. Anti-Duitse leuzen werden op muren en woonhuizen gekalkt, zoals b.v. op Koninginnedag 1941 in Diessen: weg met de NSB, leve Wilhelmina! Soms waren drie letters al genoeg: O.Z.O. Weet U de betekenis hiervan? In het museum zijn ook enkele leuzen op de muren gekalkt!
Sip Soethout, de organist van de NH Kerk in Oirschot speelde op Koninginnedag ( 31 augustus) voor de aanvang van de dienst het Wilhelmus. Hij kwam weg met een ernstige berisping van de Duitsers. In de Bergstraat in Goirle troffen voorbijgangers een grote oranje W (= Wilhelmina) aan! De bezetter is nog lang bezig geweest om deze weg te schuren. Uitingen van trouw aan het Koninklijk Huis waren populair omdat het de Duitsers irriteerde!
De pers stond geheel onder controle van de Duitsers, alles werd gecontroleerd. De illegale lectuur – krantjes, pamfletten – verscheen in grote getale, ook in de Kempen. Het museum heeft de beschikking over een uniek illegaal krantje, genaamd De Knuppel. Waar werd het gedrukt en wie waren de uitgevers? Wij weten het niet, ook niet of er misschien nog meerdere exemplaren bestaan.
Landelijke Organisatie
Ondanks het grote risico weigerden veel Nederlanders om lijdzaam toe te zien hoe hele bevolkingsgroepen door de Duitse bezetters werden afgevoerd en ter dood gebracht. Velen konden onderduiken, maar moesten wel verzorgd worden. Al snel werd de LO (Landelijke Organisatie voor hulp aan onderduikers) opgericht die deze mensen effectief behulpzaam was door hen een schuiladres te bieden, door in hun levensonderhoud te voorzien of door hen naar veiliger gebieden te begeleiden. Er kwam een goede, landelijke organisatie tot stand, die heel veel mensen heeft kunnen helpen. Zo was bijvoorbeeld in Hooge Mierde Gerritje Wouters actief als Duikhoofd van de LO Noord-Brabant Oost en in Lage Mierde commies Nanne Drost als Rayonleider LO Noord-Brabant West. Het ontstaan en de werkwijze wordt binnen de thematentoonstelling in kaart gebracht.
Knokploegen
Soms moesten voedselbonnen of persoonsbewijzen met geweld worden bemachtigd. Daarvoor zorgde dan meestal de militantere LKP (Landelijke Knokploegen) of de PAN (Partizanen Actie Nederland). Laatstgenoemde organisatie was vooral vanuit Zuidoost Brabant actief. Ook in de Kempen vonden dergelijke activiteiten plaats. Zo was er de overval op het distributiekantoor in Bladel in juni 1944, die een grote buit opleverde voor de LO. Details over deze overval en zelfs enkele wapens die daarbij werden gebruikt, zijn te zien in het museum.
En dan was er het mysterieuze, met stenen verzwaarde lijk in het Goorven. De daarop aangetroffen SS-tatoeage werd door de dienstdoende patholoog-anatoom zorgvuldig weggesneden om te voorkomen dat de Duitsers tot represailles zouden overgaan in Esbeek of in Netersel. Want de Duitsers straften meedogenloos. Zo werd verzetsman Fons van der Heijden uit Netersel op 20 september 1944 gefusilleerd omdat hij een geallieerde piloot onderdak had geboden. Hetzelfde lot onderging Piet Leermakers uit Biest Houtakker.
Pilotenlijn
Grensplaatsen zoals Baarle-Nassau, Goirle en Hilvarenbeek werden belangrijke schakels binnen de zogenoemde escapelijnen. Rond 1942 ontstonden de eerste vluchtlijnen in ons grensgebied waardoor veel piloten uit neergeschoten geallieerde vliegtuigen via België, Frankrijk en Spanje het Britse gebiedsdeel Gibraltar konden bereiken om zo terug te keren naar hun vliegbasis.
In Hilvarenbeek gebeurde dat bijvoorbeeld onder de bezielende leiding van onder meer Jan Naaijkens en de familie Van der Heijden. Enkele “goede” Nederlandse marechaussees speelden daarbij een gewaagde maar belangrijke rol. Marechaussee Karst Smit organiseerde de escapelijnen van Baarle-Nassau tot Hilvarenbeek, zodat bij belangrijke grensovergangen op hulp gerekend kon worden.
Aan het ontstaan van de lijn Erica-Goirle en de verzetsboerderij ’t Huufke op Abcoven wordt ruime aandacht geschonken. Hoe kwam een dubbelspion bij ’t Huufke terecht?
Persoonlijke getuigenissen, originele uniformen, valse legitimatiebewijzen en andere attributen van o.a. enkele marechaussees zijn in het museum te zien.
Falsificaties.
Onderduikers hadden nieuwe papieren nodig, vervalste papieren uiteraard, een andere naam en nieuwe persoonsgegevens. Deze werden ook in de Kempen op grote schaal nagemaakt: legitimatiebewijzen, persoonsbewijzen, brieven, telegrammen, alles kon.
“Veterke”, een kundig ambtenaar op het gemeentehuis in Vessem was een expert in het weer tot “leven brengen” van personen. Jan Naaijkens uit Hilvarenbeek en Frans van Emst uit Oirschot maakten Duitse stempels na om de Duitsers op een dwaalspoor te brengen. U kunt hun werk in het museum met eigen ogen bewonderen.!
Thematentoonstelling in de Raboruimte.
Museum De Bewogen jaren 1939-1950 uit Hooge Mierde heeft het verzet in de Kempische grensstreek in kaart gebracht en opent op zondag 10 juli om 14.00 uur een thematentoonstelling hierover. U bent hiervoor van harte uitgenodigd in zaal de Bijenkorf aan het Myrthaplein 8 te Hooge Mierde.
Het museum is in de zomermaanden geopend van donderdag t/m zondag van
13.00 - 17.00 uur.
HISTORIE
1 Augustus 2015.
Tentoonstelling WO I.
26 Mei 2013.
Museum in beweging.
Het museum “De bewogen Jaren 1939-1950” organiseert samen met de vereniging Wheels een themadag met veel historische voertuigen, bezienswaardigheden en een militariamarkt.
6 augustus 2012
Samen met de stichting Pelita uit Den Haag organiseerden we op 6 augustus een herdenkingsbijeenkomst cq. reünie i.v.m. het 60-jarig verblijf van de Molukkers in Nederland. Een geweldige dag samen met de eerste, tweede, derde en vierde generatie van de 18 families die hier van 1954 tot 1962 woonden.
In het museum is een expositie ingericht over de Moliukse families die woonachtig waren op het “kamp Lage Mierde”. Deze tentoonstelling is nog te bezichtigen tot voorjaar 2012.
23 Augustus 2009
Een speciale dag waarin we een aantal toenmalige evacués vanuit Gelderland naar onze dorpen haalden en een ontmoeting organiseerden met de gastheren van toen.
Op zondag 4 oktober herdenken we de vlucht van de Reuselnaren met een stille tocht van Reusel naar Hooge Mierde met een levendige ontvangst in Hooge Mierde.
3 oktober 2008
Kranslegging bij het museum en daarna de onthulling van de “Toon van den Borne straat”. Toon van den Borne was het enige Hooge Mierdse slachtoffer, hij was het eerste slachtoffer van de strijd om Reusel.
Mei en Juni 2008. Expositie attributen en lezing door Ad Hermens.
18 februari tot eind maart 2008
Thema: “het museum voor geweldloosheid”.
Deze expositie van het Antikriegsmuseum in Berlijn-Brandenburg (www.friedensdienst.de) handelt over Duitse deserteurs tijdens WO II.
8 Januari 2007
is in café De Bijenkorf een veteranencafé geopend.
Thematentoonstellingen: 2007.
Opening “WELSH ROOM” en nieuw thema in RABO ruimte.
Zondag 23 september 2007 werd de “Welsh room” geopend.
Dit gebeurde door Emrys Davies uit Wales. Emrys was in het 4e bataljon Welsh fusiliers en heeft Reusel mee bevrijd. Zijn makker Vernon Janes John sneuvelde vlak bij hem en werd later als ongekend soldaat begraven in Reusel.
Ook aanwezig was een broer van Luitenant Jack Ashmole die eveneens in Reusel gesneuvelde.
De pastoor van Reusel begeleide de opening.
In de RABO ruimte werd op deze zondag het thema: “De strijd om Reusel in september 1944” geopend.
Juli / Augustus
De uitzending naar Nieuw-Guinea.
April tot juni:
Hulp aan Joodse vluchtelingen in onze regio.
Thematentoonstellingen: 2006.
Augustus/september.
“Bersiap periode”. (Bersiap=wees paraat!)
Gezagsvacuüm in ons voormalig Nederlands-Indië.
November/december.
“Wat gebeurde er rondom de atoombom?”
Het einde van de Japanse bezetting van “ons Indië”.
Mei
Meidagen 1940 en het gevolg.
Maart
De Hongerwinter van 1944/1945
15 Augustus tot 5 September 2005:
Thematentoonstelling (Raboruimte), genaamd:
De Japanse onderdrukking en capitulatie.
18 September tot 24 Oktober 2005:
Thematentoonstelling (Raboruimte), genaamd:
De bevrijdingsstrijd in onze regio.
4 December tot 31 December 2005:
Thematentoonstelling (
De politionele acties in ons voormalig Nederlands-Indië.
26 september 2004:
Stille tocht van Reusel naar Hooge-Mierde. Kranslegging met Lord Davies op de plaats waar in 1944 zijn vader, Major the Lord Davies, begraven lag.
Lezingen op 26-9/ 2-10 en 3-10.
3 Oktober 2003:
Opening van de “Molukkersbarak” in het OpenLuchtMuseum te Arnhem. Deze barak stond in Lage-Mierde en was onderdeel van het werkkamp Lage-Mierde. De geschiedenis van dit barakkenkamp betrof een periode met DUW-arbeiders, NAD (Nederlandse Arbeidsdienst), evacués, DUW arbeiders, vakantieoord, Molukse families, vakantieoord en gemeentewerf. De barak moest wijken voor de gemeentewerf, maar staat nu te pronken op het OpenLuchtMuseum. Een stukje erkenning voor onze Molukse KNIL-militair met hun families.
1994: Tentoonstelling i.s.m. heemkundegroep “De Mierden”, genaamd: “Hooge-Mierde tussen oorlog en vrede”. Tevens werd hierover een boekwerkje uitgegeven.
1995: Tentoonstelling i.s.m. heemkundegroep “De Mierden”, genaamd: “Lage-Mierde en Hulsel tussen oorlog en vrede”. Ook hier werd een boek uitgegeven.
1997: Tentoonstelling i.s.m. heemkundegroep “De Mierden”’genaamd: “Onze jongens in Indië”. Ook hier kwam een boekwerk uit over de Indiëgangers uit onze oude gemeente. Bijdrage in de vorm van materialen aan externe tentoonstellingen zoals: Bladel, Reusel, Hoogeloon, Oirschot, Berkel-Enschot, Nuenen, Veldhoven.
18 JUNI 2000:
Opening: “museum de bewogen jaren 1939-1950”, door burgemeester mevrouw Demmers van der Geest, zelf dochter van een oud-Indiëganger.
3 Oktober 2004:
Herdenking 60 jaar bevrijd.
In de voormalige pastorie opende de Burgenmeester een thematentoonstelling.
De heropening was op zondag 1 mei 2005:
“Geweldig weer, een grote opkomst van veteranen en geïnteresseerden en een spectaculaire opening.”